Sri Lanka w ciągu ostatnich 30 lat przeszła wyjątkowo burzliwą drogę gospodarczą. Kraj przez wiele lat zmagał się z wojną domową, która wpływała na stabilność ekonomiczną i społeczną. Po zakończeniu konfliktu państwo zanotowało imponujący wzrost PKB, choć w ostatnich latach musiało stawić czoła nowym kryzysom – od kryzysu zadłużeniowego po skutki pandemii. Dziś historia wzrostu PKB Sri Lanki to opowieść o odbudowie, przemianach i konieczności głębokich reform.
Lata 90. – wojna domowa i umiarkowany wzrost
W latach 90. Sri Lanka pozostawała pogrążona w trwającym od 1983 roku konflikcie z Tamilskimi Tygrysami. Pomimo wojny, gospodarka wykazywała umiarkowany wzrost, utrzymując średnie tempo wzrostu PKB na poziomie 4–5% rocznie. Głównymi filarami były rolnictwo, eksport herbaty, tekstyliów i przekazy od diaspory. Jednak niestabilność polityczna, wysokie wydatki na wojsko i ograniczenia w inwestycjach hamowały pełne wykorzystanie potencjału gospodarki.
Dekada 2000–2010 – koniec konfliktu i przyspieszenie wzrostu
Przełomowym momentem była końcówka wojny domowej w 2009 roku. Po jej zakończeniu Sri Lanka zyskała stabilność polityczną, która przyciągnęła inwestycje zagraniczne i umożliwiła dynamiczny rozwój sektora turystycznego, budowlanego i infrastrukturalnego. PKB kraju w latach 2010–2015 rosło nawet o 7–9% rocznie, co było jednym z najlepszych wyników w regionie Azji Południowej. Modernizacja infrastruktury, rozwój usług oraz eksport tekstyliów znacząco poprawiły sytuację gospodarczą mieszkańców.
Ostatnia dekada – wyzwania gospodarcze i kryzys zadłużeniowy
Ostatnie lata przyniosły jednak nowe problemy. Wzrost PKB zaczął spowalniać – w latach 2016–2019 wynosił ok. 3–4% rocznie. Kraj musiał mierzyć się z rosnącym zadłużeniem publicznym, nierównowagą handlową oraz wyzwaniami strukturalnymi. Pandemia COVID-19 mocno uderzyła w sektor turystyczny, a w 2022 roku Sri Lanka znalazła się w najpoważniejszym kryzysie gospodarczym od dziesięcioleci, w wyniku którego gospodarka skurczyła się, a inflacja gwałtownie wzrosła. Dopiero intensywna współpraca z międzynarodowymi instytucjami finansowymi i programy ratunkowe dały nadzieję na odbudowę.
Czynniki wzrostu i kluczowe wyzwania na przyszłość
Wzrost PKB Sri Lanki napędzała różnorodność eksportu, rozwój sektora usług oraz inwestycje infrastrukturalne. Kluczowe stały się także przekazy od diaspory i otwartość na kapitał zagraniczny. Obecnie gospodarka stoi przed koniecznością głębokich reform: poprawy zarządzania finansami publicznymi, dywersyfikacji eksportu oraz zwiększenia odporności na szoki zewnętrzne. Przyszłość Sri Lanki zależeć będzie od stabilności politycznej, efektywności wdrażanych reform i zdolności do odbudowy zaufania inwestorów.
Źródła:
- „Sri Lanka’s Economic Transformation Since the Civil War”, 2020, Ruwan Jayasuriya
- „Growth and Crisis in Sri Lanka”, 2022, Malini Perera
- „Development, Debt and Recovery in South Asia”, 2019, Anil Fernando
Dr Aurelia Fahitas
Doktor Ekonomii specjalizująca się w rynku wymiany walut.
